ریاست جمهوری آیت ا... هاشمی سرآغاز دورانی بود که در ادبیات سیاسی ایران به »دوران سازندگی« معروف شد و در سایه آن احزابی چون کارگزاران پدید آمدند که فرزندان آیت ا... نیز اتفاقا در آنها عضویت داشتند. کرباسچی یکی ازشناخته شده ترین چهره های دادگاه مفاسد اقتصادی و عبدالله نوری از سران این حزب بودند. این حزب گرایش شدیدی به اقتصاد لیبرالی داشت، چنانکه سخنگوی این تشکیلات در تبلیغات انتخاباتی سال 84، کارگزاران را یک حزب »لیبرال دموکرات اسلامی«معرفی نمود. این حزب و شاخه هایش همیشه آیت‌ا... هاشمی را به عنوان پدر معنوی خود معرفی می کردند و اتفاقا آیت ا... هاشمی نیز این حمایت معنوی را کتمان نمی کرد.
در انتخابات سال 76 با اینکه خود مجری انتخابات بود، از احتمال تقلب در انتخابات سخن گفت و کسی شاید آن روزها به این توجه نکرد که قریب به اتفاق وزرای دولت سید محمد خاتمی در کابینه آیت ا... نیز حضور داشتند. در انتخابات مجلس ششم به عنوان سرلیست اصولگرایان در انتخابات شرکت کرد، لیستی که محمود احمدی نژاد هم در آن حضور داشت، هاشمی در آن انتخابات سی ام شد و از نمایندگی انصراف داد.
در انتخابات سال 84 شاید گمان نمی‌کرد با نفر بیستم ائتلافی که در انتخابات مجلس ششم، سرلیستش بود به دور دوم برود و با اختلاف 7 میلیون رای شکست بخورد.
در همه این سالهاحتی زمانی که اکبر گنجی عالیجناب سرخپوش را منتشر کرد؛ اصلاحات از حمایت آیت ا... بهره می‌برد، این حمایت در انتخابات خرداد 88 به جایی رسید که همسرش خانم »عفت مرعشی« به صراحت بگوید:»اگر موسوی رای نیاورد تقلب شده است، مردم بریزند تو خیابانها«. خانم عفت مرعشی که به اعتقاد کارشناسان تاریخ سیاسی بخش جدانشدنی خاطرات آیت ا... است، و نیز فرزندان آیت ا... هاشمی، در انتخابات 88 طوری رفتار کردند که مردم هاشمی را رقیب احمدی نژاد می دانستند تا میرحسین موسوی. نهایتا هم نامه بدون سلام و والسلام او به رهبری.
فاصله او از چهره‌های اصولگرا به شدت افزایش یافت. در روزهای حمایتهای آمریکا و رژیم صهیونیستی از ستادهای موسوی و اغتشاشات 88، هاشمی در خطبه های نماز جمعه به اغتشاشگران و حامیان میرحسین در حالیکه آنها می گفتند »هاشمی هاشمی سکوت کنی خائنی«، بر فراز منبر گفت:»من که از شما بهتر حرف می زنم«.
اینها و حمایتهای مستقیم و غیر مستقیم و سکوت هاشمی در سال 88 باعث شد تا حتی نمایندگان مجلس خبرگان رهبری هم رغبت نکنند تا او را برای ریاست مجدد برگزینند. بیش از 50 تن از علمای خبرگان از مرحوم آیت الله مهدوی کنی درخواست کردند تا ریاست خبرگان بپذیرد.
خبرگزاری ها و رسانه های وابسته به آیت الله هاشمی تلاش کردند تا کاندیداتوری آیت الله مهدوی کنی را بی اساس تلقی کنند. اما سعی این رسانه ها که حتی در تخریب علیه آیت الله مهدوی هم کوتاهی نکردند، کارگر نیفتاد و مرحوم آیت ا... مهدوی‌کنی با انتخاب اعضا ریاست مجلس خبرگان رهبری را برعهده گرفت.
هاشمی رییس خبرگان نشد و خیلی ها، حتی خودش که گویا روزهای آغازین سال 90 گفته بود، قصد دارد خاطراتش را جمع آوری کند، عدم اقبال خبرگان به ریاست هاشمی رفسنجانی را پایان عمر سیاسی وی تلقی می کردند، اما انگار این عرصه سیاست بود که می خواست این بار از طریق احمدی نژاد و عملکردهای بد اقتصادی و برخی قانون گریزی ها و لجبازی های وی، هاشمی را به قدرت برگرداند.
سالهای 90 و 91، هاشمی که موج نارضایتی های مردمی از برخی عملکردهای احمدی نژاد و عدم حمایت طیف موسوم به اصولگرایی از وی را می دید، با »دیدید من گفتم« و »من از اول گفته بودم« خود را نماینده اصلی منتقدین وضع پیش آمده معرفی کرد. کم کم و در آستانه انتخابات 92، بازگشت مهدی هاشمی، و اجرای حکم شش ماه زندان فائزه هاشمی و در مجموع حضور فرزندان آیت الله هاشمی، به دلایل امنیتی، سیاسی و اقتصادی در محاکم قضایی، بر وضعیت آقای هاشمی رفسنجانی تأثیر گذاشت. علاقه شدید آقای هاشمی به فرزندانش باعث شد تا »بخش جدانشدنی تاریخ انقلاب« یعنی آیت ا... اکبر هاشمی رفسنجانی با بزرگتر شدن فرزندانش با چالشهای بیشتری در عرصه سیاسی کشور مواجه گردد. با این شرایط هنوز هاشمی تنها کسی بود که طیف حامیانش از مراجع و روحانیون طراز اول تا چهره های روشنفکر متمایل به غرب را شامل می شد.
بازدید تعدادی از نمایندگان مجلس از زندان اوین همزمان شده بود با روزهای حضور فائزه هاشمی رفسنجانی در زندان. فائزه هاشمی رفسنجانی به آنها گفته بود:» اینجا بهایی داریم، زندانی فتنه، امنیتی و سیاسی داریم و من وکیل همه آنها هستم«. فائزه هاشمی، از گفتن حرف هایی که حتی برادر بزرگترش محسن هاشمی هم آنها را «تند» می داند، ابایی نداشته و ندارد. 25 خرداد 88 بود که در خیابان آزادی به سید محمد خاتمی هم رحم نکرد و گفت:» ما هرچه میکشیم از خاتمی است که در سال 84 نتوانست یک انتخاباتی برگزار کند که پدر من برنده آن باشد!«. شاید منظورشان این بود که انتخاباتی انتخابات است که آقای هاشمی(پدر) برنده آن باشد. این حرف را فاطمه هاشمی هم یک روز قبل از انتخابات24 خرداد گفته بود که البته درست از آب درآمد. وی گفته بود:»کسی رییس جمهور است که ما به او رای بدهیم«.
حضور در میدان سیاست مهم تر بود. فرزندان دیگر آیت الله در میتینگ اصلی ترین گزینه آیت الله هاشمی برای انتخابات 24 خرداد شرکت می کردند. همین روزهاست که یاسر هاشمی عضو کم‌حاشیه این خانواده، در حمایت از کاندیداتوری حسن روحانی چنین گفته است:» باید گفت نامزدی دکتر حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم قطعی است. اکنون اعتدال یک خواست عمومی شده است و کارنامه 34ساله روحانی نشان می‌دهد ایشان همواره عملکرد معتدلی از خود نشان داده و با همه گروه‌های سیاسی هم رابطه حسنه‌ای داشته است.«
هاشمی خودش هم آمد، اما رد صلاحیت شد. اصولگرایان حتی آنها که از قبل ائتلاف کردند به یک نفر واحد نرسیدند.. در سوی دیگر اما عارف با پادرمیانی هاشمی، خاتمی و سید حسن خمینی انصراف داد. هاشمی چند روز مانده به انتخابات گفت: ولایتی را هم صالح می دانم ولی به حسن روحانی رای می دهم.
روحانی با 50.7 آراء رییس جمهور شد و هاشمی رفسنجانی نیز در پیامی که پس از پیروزی روحانی نوشته بود با بیت »هاتف آن روز به من مژده این دولت داد. که بدان جور و جفا صبر و ثباتم دادند«، بازگشت. حال آنکه وقتی گفته بود، می خواهد خاطراتش را جمع آوری کند.
برای انتخابات همیشه با انتقاد از وضع موجود باید شروع کرد. این روزها حتی در شرایطی که روحانی رییس جمهور است، هاشمی با انتقاد از وضع موجود شروع می کند، هاشمی درحالی که وزرای خود را در کابینه حسن روحانی دارد از اقتصاد و سیاست انتقاد می کند و در سوالی استراتژیک می پرسد:»نقدینگی کشور کجا می رود؟«. هاشمی رفسنجانی اما انتقادهای سابقش را هنوز پی می گیرد، به نمایندگان مجلس به خاطر انتقاد از توافق ژنو با عصبانیت مواجهه می کند، به صدا و سیما به خاطر آنچه وی آنها را »علائم تفرقه« می داند، اعتراض دارد. هاشمی در مصاحبه ها نیز از برنامه های جدی اش برای خبرگان آتی حرف می زند. وی در مصاحبه با روزنامه جمهوری اسلامی گفته است: »من می‌گویم کاری که کردیم، در زمان خودش کار درستی بود. اینکه {رهبری}به دست چه کسی می‌افتد، یک نگرانی برحق است. امّا اگر اشکالی هست، در عملکرد خبرگان است. اگر خبرگان به وظیفه خودشان درست عمل کنند، در صورت نبودن یک فرد مناسب حتماً می‌توانند شورایی کنند. چون قانون شوراشدن هم باز است. شاید در آینده بدون شورا نتوانند کار درستی انجام بدهند. البته این کار تا حدودی به مردم هم بر می‌گردد، چون اگر مردم نمایندگان خود را درست انتخاب کنند، می‌توان امیدوار بود. اتفاق بد در مجلس و هر جای دیگر که مردم بد انتخاب کنند، می‌افتد.«
هاشمی همانطور که گفته است:»روحانی راکاملا قبول دارد«. حداقل در مذاکرات هسته ای. مذاکراتی که علیرغم دعوت حسن روحانی هیچ استاد دانشگاهی از آن حمایت نکرده است. اما هاشمی حالا از مذاکرات هم دفاع می کند. چرا که هم برای او و هم برای روحانی کارکردی به شدت انتخاباتی دارد. اگرچه نگاه انتخاباتی به منافع ملی از هاشمی که خودش را یکی از استوانه های نظام می داند، بعید به نظر می رسید اما او حالا اینکار را می کند. چون امر مهمی در پیش است. انتخابات است که باعث می شود هاشمی با دوقطبی کردن فضای مذاکرات نمایندگان مجلس را دروغ گو و همنوا با نتانیاهو خطاب کند. سخنرانی هاشمی در همایش چندروز پیش در تالار وزارت کشور یک شروع انتخاباتی بود.
